Histoire de Gory, village Soninké du Diafounou, Partie 2

Google+ Pinterest LinkedIn Tumblr +

taaxumoxo, Tamaaro Dukkure ɲi taaxunu Xuura Xase ya, a giri ti i wa telle taaxuramuuri. A ga ri Tanbaxaara, Tere Masire ti: “O n daga, n nta a mulla an ga taaxunu noqu n ga nta noqu be tu.” A do Tere Masire kira terene. I ga ri Maxanna gide ke ne, fongotten da a tirindi, a ti: “Tamaaro,” a ti:

Taamaro qui habitait un endroit appelé Khoura Khassé partit chercher un meilleur endroit pour s’établir avec la famille . Quand il arriva au village de Tambakhara (), Téré Massiré dit: allons-y, je n’aime pas m’établir dans un endroit inconnu. Il continua de marcher avec Téré Massiré. Quand ils arrivèrent à la montagne du village de makhana, un esprit dit:

– “Goroben ga da an kufunen gorobi bakka an yinmen ŋa noqu be,” a ti: “An sirono non ya yi, yille katti an falle.”
A ti Tere Masire da a ti:
“O n yille.” A ga ri, a ti Tere da: “In taaxuran ni yere ya yi, ke kufune.” I da songan katu no, i dangi. Tere Masire ken ro Tanbaxaara, a dangi katti Xuura Xase. A ga gilli Xuura Xase, a do kaanu ɲeeri bogu, i ri Gori.

– L’endroit où la branche coudée a arraché ton bonnet de la tête, c’est à cet endroit que tu vas prospérer. Retourne sur tes pas. Il dit à Téré Massiré:

– Retournons alors!

Quand il arriva, il dit à Téré:

– C’est ici que je vais m’établir, cet endroit où mon bonnet est tombé.

Téré Massiré entra dans Tambacara et continua sur Khoura Khassé. Quand il revint de Khoura Khassé, il amena sept familles à .

Tamaaro yinme renyugu, renyugu ɲeeri ya na a maxa: Anmedi Njoŋe a do Yaate Njoŋe a do Wakkari Njoŋe, kun wa saaxe yi; Karadige Siliman Simiina a do Jaabi Asa Xase, i xa wa saaxe yi; Matere Henda, a baane wa i ma yi; Bugari Seta, a xa baane wa i ma yi. Tamaaro renmun ni ku renyugu ɲeeri ya yi

Les fils de Tamaaro sont au nombre de sept. Hamadi Dionghé et Wakari Dionghé, ont la même mère. Karadigué Siliman Simina et Diabi Assa Khassé sont de même mère. Matéré Fenda est fils unique de sa mère. Bougari Séta aussi est l’unique fils de sa mère. Ce sont les sept fils de Tamaaro Doucouré.

Xooraaxun ga ri Tamaaro yi, katti xooraaxun ga riini n ga ken koono fana, Tamaaro na Gori sigindi a do a kallen naxa tankarage a do xaaxu filli. Xooraaxun ga ri, a ti i ga na kara de, a ti fulaana ya nan taaxu. Anmedi Njoŋe ti, a ti: “In faaba, fure kara, ŋalinte wa i sagon di, fulaana ken nta o ku marana.” A ti: “An ken nta ɲaana tokkindaana yi, an ɲaana gurujandaana ya yi, n wa an yillifuncen karana guuxon ŋa.” Aa!, i ti: “An ga na a yillifuncen kara guuxon ŋa, a do Karadige Siliman Simiina, i yonkin teppe me yi ya,” a ti: “kun su nan kara.” A da a yillifuncen kara guuxon ŋa. Anmedi Njoŋe do Karadige Siliman Simiina, kun kara. Guuxo, a wa tubaabun maxa saasa, a da a boosi. A ga da sere su yillifuncen ro ken kanma a ga da a tappi tanni, an kallaya.

Quand la vieillesse atteint Tamaaro Doucouré, et avant que je ne parle de cela, il s’est écoulé 52 ans entre la création du village de Gory et sa mort. Quand il sentit sa fin proche, il désigna son successeur pour le trône du royaume de . Hamadi Dionghé dit:

– Père est mort, les vivants sont libres de faire ce qu’ils veulent. Untel ne va pas régner sur Gory.

– Toi, tu ne seras pas un rassembleur, mais un élément de division. Je vais casser ton grain de mil sur ton dos.

Ils dirent:

– Si tu casses son grain de mil, sa vie est reliée à celle de Karadigué Siliman Simina.

Il répondit:

– Qu’ils meurent tous !

Il écrasa les grains de mil et Karadigué Siliman Simina et Hamadi Dionghé tous les deux moururent. S’il écrase le grain de mil sur cette pierre en forme de bosse, la personne meurt sur le champ.

Jaabi Asa Xase taaxu. Geserun ti kallen do watten da Jaabi Asa Xase ɲa sooma yi, xa sooma fe. A kutten ni Jaabi Janbu ya, siraqu da a katu Gurumaami. A ti i ke nta wurugene Dukkureyugo ga i wurugexannen mukku. A xa kara, a soxoodun ɲeme, i faxa da a ɲiiɲen ya taxandi Xuura naxa. Sere be soxoodun ga toxo saasa: Yaate Njoŋe, Wakkari Njoŋe, kun soxoodun wa Jonka, kun ɲa Jonkaaranko yi; Matere Henda, a ɲa Maadinkaanunke yi; Bugari Seta, ken ya ni Bugarikaara, a ɲa Bugarikaaranke yi.

Diabi Assa Khassé régna. Les griots disent que c’est la maladie et la mort qui ont fait de Diabi Assa Khassé l’aîné de la famille, mais ce n’est pas lui l’aîné des Doucouré. Les maures le tuèrent à Gouroumaami. Il dit qu’aucun Doucouré n’entendra ses pleurs et gémissements. Il disparut et sa descendance avec. Leur père leur laissa des terres à Khora Khassé. Ceux dont la descendance existe actuellement est: Yaaté Dionghé et Wakari Dionghé. Leur descendants sont à Dionka et on les appelle les Dionkaranko. Matéré Fenda est devenu Maadinkaanunke, Bougari Séta est Bougaraikaara.

Ku renyugu naxati ya soxoodun na Gori. Na a wutu Masigala na a wara Bugarikaara, kun su ni Bugari Seta ya renmu yi. Maadinkaanu, Matere renmun ya ni. Jonkaara, Yaate Njoŋe do Wakkari Njoŋe, i filli ya soxoodun na non ŋa. Sixaali Yeli ka, ken ni Wakkari Njoŋe; Dankurunka ya ni Yaate Njoŋe. Ku soxoodu naxati ya n toxo Gori, i ya n taaxu yere. Ke ga na kara, ke na taaxu, fesonŋaaxu fe.

Ce sont les descendances de ces 4 fils qui sont actuellement à Gory. Depuis Massigala jusqu’à Bougarikara, tous sont issus de Bougari Séta. Maadinkanou sont issus de Matéré Fenda. Les gens de Dinkaara sont issus de Yaté Dionghé et Wakari Dionghé. La maison de Sikhali Yéli est issue de Wakari Dionghé. Les Dankouranko sont issus de Yaté Dionghé également. Ce sont ces 4 descendances qui sont à Gory. Si l’un meurt, l’autre le remplace sur le trône de la chefferie. Il n’y a pas de favoritisme.

Traduction: Doudou Sakho

Share.

About Author

Comments are closed.